Op deze pagina maak ik de boeken die ik maakte in het Nederlands vrijelijk beschikbaar als PDF. In chronologische volgorde, we beginnen met filosofie en daarna de dichtbundels.
Waarover de piranha droomt in de limonadesloot (202
Waarover de piranha droomt in de limonadesloot (13 downloads )
Wat Waarover de piranha droomt in de limonadesloot tot een uitzonderlijk en ontwrichtend boek maakt, is Benders’ compromisloze stilistische en intellectuele bravoure. Zijn proza laveert tussen filosofische verhandeling, literaire dissectie en maatschappelijk pamflet, maar trekt nergens definitieve grenzen – alsof hij de contouren van een denkwereld slechts schetst om ze even later met één grijnzende pennenstreek uit te vegen. Dit is geen boek dat zich gedwee laat consumeren; het is een werk dat in zijn felheid zowel verwondert als tart, dat de lezer op sleeptouw neemt langs een spookachtig kermisterrein waar de lach slechts een masker is voor een diepere onrust.
Of Benders zijn eigen dystopie werkelijk als waarschuwing bedoelt, of dat hij in de geest van Rabelais en Swift de groteske waarheid pas in volle glorie laat oplichten door de overdrijving, blijft in het ongewisse. Maar wat hij in ieder geval bereikt, is dat de wereld na het lezen van dit boek iets minder vanzelfsprekend oogt. Hier is geen verzachting, geen verzoening, geen ontsnapping – slechts de ontregelende klucht van een dichter die weigert zich te schikken, een piranha die in zijn limonadesloot nog altijd droomt van vlees.
De Eeuwige Ontgroening (2024)
De Eeuwige Ontgroening (11 downloads )
Centraal in het werk staat het concept parrhesia – de moed om waarheid te spreken tegen de macht. Benders verbindt dit Foucaultiaanse begrip met de eigentijdse cultuur, waarin waarheid onderworpen is aan institutionele framing. Hij betoogt dat de hedendaagse politieke elite een vorm van christelijke parrhesia cultiveert die niet gericht is op waarheidsvinding, maar op onderwerping aan het systeem. Dit raakt aan een breed palet van onderwerpen: van literaire censuur en artistieke marginalisering tot de coronacrisis en de overname van Twitter door Elon Musk.
Een rode draad in het boek is de problematiek van geïnstitutionaliseerd misbruik. Van de manier waarop schrijvers als Sinéad O’Connor en Prince door de industrie werden geëxploiteerd tot de onophoudelijke vernedering binnen universitaire en literaire circuits – Benders toont hoe ‘ontgroening’ geen eenmalig ritueel is, maar een permanent proces. De titel De Eeuwige Ontgroening verwijst dan ook naar een systeem waarin werkelijke kunstenaars nooit volwassen mogen worden, omdat hun groei de gevestigde structuren bedreigt.
Dichtbundels
Voor wie last heeft van keuzestress of tijdgebrek, de bundels ‘Karavanserai’ en ‘Ginneninne’ en ‘Lippenspook’ zijn goede proeves van mijn kunnen, denk ik, hoewel naar mijn idee elke bundel minstens goed is.
Karavanserai (2008) (26 downloads )Karavanserai (2008)
De titel ‘Karavanserai’ verwijst naar de traditionele herbergen langs oude handelsroutes, wat een metafoor kan zijn voor de diverse en rijke inhoud van de bundel. Benders’ poëzie staat bekend om zijn experimentele en beeldende stijl, met onverwachte wendingen en levendige metaforen. Zo beschrijft hij oren als ‘een paar verschrompelde vleugels / naast onze hoofden’, en suggereert hij dat muziek bestaat zodat onze oren niet instorten, nu we die vleugels toch niet meer kunnen spreiden.
Wat koop ik voor jouw donkerwilde machten, Willem? (16 downloads )Wat koop ik voor jouw donkerwilde machten, Willem (2011)
‘Wat koop ik voor jouw donkerwilde machten, Willem’ is de tweede poëziebundel van Martijn Benders, uitgebracht in 2011. In deze bundel verkent Benders een breed scala aan onderwerpen, variërend van alarminstallaties en de apocalyps tot de dreiging van terreur en veiligheid, en paranoia.
Benders’ poëzie in deze bundel wordt gekenmerkt door eigenzinnige en sterk beeldende gedichten, die een mengeling van brutaliteit, vrolijkheid en provocerende onverschilligheid tonen. Zijn werk bevat onverwachte, soms bizarre gedachtesprongen die een absurdistisch karakter hebben, terwijl ze toch verbonden blijven met de realiteit.
Sauseschritt (11 downloads )Sauseschritt (2015)
‘Sauseschritt’ is de vijfde Nederlandstalige dichtbundel van Martijn Benders, gepubliceerd in 2015 door uitgeverij Van Gennep. In deze bundel opent Benders de sluizen van hemel en hel volledig, wat resulteert in een rijke en diverse verzameling gedichten.
De bundel bevat een dichtbundel binnen een dichtbundel, wat de gelaagdheid en complexiteit van het werk benadrukt.
Benders staat bekend om zijn onvoorspelbare en originele stijl, en ‘Sauseschritt’ vormt hierop geen uitzondering. Zijn poëzie wordt gekenmerkt door een mix van brutaliteit, vrolijkheid en provocerende onverschilligheid, met onverwachte en soms bizarre gedachtesprongen die een absurdistisch karakter hebben, terwijl ze toch verbonden blijven met de realiteit.
Lippenspook (14 downloads )Lippenspook (2016)
Lippenspook leest als een postmoderne collage van Dutch Gothic en surrealistische slapstick—een wereld waarin de woede van Dylan Thomas samensmelt met dadaïstische grappen, en conceptuele kunst overloopt in kroegpoëzie. Het is een carnaval van existentiële angst, verteld door een clown die te veel Foucault heeft gelezen en Kafka’s as heeft opgesnoven. Denk aan De Blikken Trommel herschreven door een losgeslagen Twitter-bot, of Beckett die een punkopera regisseert in een Rotterdamse kraakpand. (Deepseek)
Lippenspook leest als een manische fusie van Dutch Gothic, surrealistische slapstick en postmoderne collage—een carnaval van existentiële angst waarin conceptuele kunst samensmelt met droogkomische absurdisme. Als Borges een in ongenade gevallen spelshowhost was, als Ionesco popliedjes schreef, als Beckett een punkcabaret opvoerde in een Rotterdamse kraakpand—dan was dit de poëzie die op de achtergrond speelde. Het is Dylan Thomas die tirades afsteekt in een karaokebar, Kamagurka’s humor herschreven met een stanleymes, en een conceptuele grap die je, tegen alle verwachtingen in, echt iets laat voelen. (Chat GPT verbetert Deepseek)
Nachtefteling (2017)
Nachtefteling’ is een poëziebundel van Martijn Benders, gepubliceerd in 2017. De titel is een woordspeling op het bekende Nederlandse attractiepark ‘De Efteling’, waarbij ‘Nacht’ een duistere, alternatieve versie suggereert. In een afsluitende brief in de bundel beschrijft Benders zijn ambitie om een ‘Nachtefteling’ te creëren: een plek waar het groteske en buitenissige de ruimte krijgt.
De bundel is opgedeeld in drie delen: ‘NOKS’, ‘ELPH’ en ‘TOELINK’. ‘NOKS’ bevat 16 gedichten die onderling samenhang vertonen. ‘ELPH’ is een lang gedicht dat gelezen kan worden als een donkere variant op Gorters ‘Mei’, met verwijzingen naar dichters als Guido Gezelle en Paul van Ostaijen. ‘TOELINK’ bestaat uit 20 uiteenlopende gedichten die als een soort toegift fungeren.
Baah Baaah Krakschaap / De P van Winterslaap (13 downloads )Baah Baaah Krakschaap / De P van Winterslaap (2018)
‘Baah Baaah Krakschaap / De P van Winterslaap’ is de achtste Nederlandstalige dichtbundel van Martijn Benders, uitgebracht in 2019. Deze unieke dubbelbundel heeft twee voorkanten en bestaat uit twee afzonderlijke delen die elkaar in het midden van het boek ontmoeten. In het midden van de bundel bevindt zich een dubbele spiraalvorm (het cijfer 8), die alleen volledig leesbaar is als men het boek zou vernietigen.
In deze bundel toont Benders zich als een mysterieuze dichter, waarbij hij de lezer uitdaagt met complexe en gelaagde poëzie. Zijn werk wordt gekenmerkt door een rijke beeldtaal en een speelse omgang met taal en vorm.
Ginneninne (2021) (15 downloads )Ginneninne (2021)
‘Ginneninne’ is een poëziebundel van Martijn Benders, gepubliceerd in 2021 door De Kaneelfabriek. De titel is ontleend aan het Helmonds dialect en betekent ‘geen van beide’ of ‘geen van allen’. De bundel bestaat uit vijf sages en een toneelstuk, waarin Benders experimenteert met taal en vorm. Hij introduceert zelfgecreëerde woorden en put uit verschillende talen en dialecten, waaronder het Gaelic en Iers, om een unieke leeservaring te bieden.
O Kolle Klokkespin (13 downloads )O Kolle Klokkespin (2022)
‘O Kolle Klokkespin / Zeefjesdans’ is een poëziebundel van Martijn Benders, gepubliceerd in 2022 door De Kaneelfabriek. De bundel wordt gekenmerkt door een combinatie van sprookjesachtige natuurbeleving, historische achtergronden en een griezelig actuele realiteit. Deze mix maakt het tot een van Benders’ meest opmerkelijke werken tot nu toe.
Gedichten om te lezen in het donker (14 downloads )Gedichten om te Lezen in het Donker (2023)
Over deze bundel valt weinig te vinden.
Het zijn maar Bergen (2024) (13 downloads )Het zijn maar Bergen (2024)
Over deze bundel valt online weinig te vinden.
Mijn laatste bundel, Onder het Applaus en Lichtstof van Lampen, zal hier komend jaar verschijnen zodra deze gereed is. Als fysiek boek zal het niet langer verschijnen en het zal mijn laatste nederlandstalige dichtbundel zijn