Wat vooraf ging: de mens heeft door toedoen van manipulaties met zijn hersenen nauwelijks nog een functionerend evaluatie-circuit en de wetenschap werd een onkenbare grootheid over welke de ethische discussies enkel nog via entertainment shows als Black Mirror achteraf als echo worden opgediend.
Precies hier zien we hoe het hokjesdenken of vakjesdenken (het idee dat alles een beroep zou moeten zijn) de mensheid verneukt: men maakte van de filosofie een ‘vakje’, iets waar je je in kunt bekwamen alsof het timmermanschap zou betreffen – en daar zitten ze allemaal braaf, de specialisten, totaal niet betrokken bij de machtspyramide en als ze al iets te melden zouden hebben over de wetenschap die onkenbaar wist worden zou het niemand een centje interesseren.
Discussie over ethiek komt er nooit omdat deze structureel onmogelijk is gemaakt door van filosofie een beroep te maken.
Maar filosofie is geen beroep maar denkkunst. En de echte filosoof is al even zeldzaam als een echte dichter, of misschien nog wel zeldzamer. Door te doen alsof het vakjes zijn die je kunt vullen met schaapels ‘met de juiste kennis’ saboteer je de filosofie op volstrekt nihilistische wijze – tot je boeken krijgt die van achter tot voor volstaan met ‘citaten van anderen’ omdat de schrijvers zelf niet tot denkwerk in staat zijn.
Ik denk dat niet in en in treuriger is dan de Nederlandse filosofie. Zelfs de slappe theedoek van de Nederlandse poëzie kun je misschien als je de ogen toeknijpt af en toe nog gebruiken om er een verkoudheid mee weg te dampen, maar wat men in die Psyborgcentrale aan de Noordzee filosofie noemt, ach en wee.
Maar in werkelijkheid is filosofie of denkkunst de enige echte sturing die de mensheid zou kunnen hebben.
En in werkelijkheid zitten in al die denktanks en commissies hele vakbekwame mensen hun vakkundige mening te geven over aangereikte onderwerpen.
Het zijn alleen geen echte filosofen, maar een soort ambtenaren die op commando de juiste vakjes inkleuren.
Dat is natuurlijk prima als je van mening bent dat het niet ter zake doet dat de wereld in een verschrikkelijke dictatuur verandert omdat je nu eenmaal planeetjes genoeg hebt om te vertoeven met je superieure apenlijfje.
Maar Plato’s veel geciteerde quote:
There will be no end to the troubles of states, or of humanity itself, till philosophers become kings in this world, or till those we now call kings and rulers really and truly become philosophers, and political power and philosophy thus come into the same hands.
moet je eens invullen met het soort figuren die in Nederland ‘Denker des Vaderlands’ worden en die elke maand een klein burgerlijk scheetje in een krantje laten.
Nee, het meest waaraachtige uitgangspunt is dat van Karl Popper: de mensheid en de wetenschap staan nog in de kinderschoenen. Dat is de waarheid, de wetenschap gedraagt zich als een overjarige brallende puber maar is in werkelijkheid nog een klein onwetend kind.
Zolang we daarin onze grote geliefde leider zien zijn we enkel niet goed bij het hoofd, al helemaal omdat we de wetenschap niet meer kennen en er nooit ook maar een moment een ethische discussie is gevoerd over onze toekomst.
