Ariadne Verstegen is een getalenteerd pianiste wier werk en persoon ik bewonder. Ik ontving vandaag deze recensie in de mail, daar had ik niet om gevraagd noch had ik haar het boek gestuurd. Omdat de reguliere media het boek in de ban lijken hebben gedaan zoals zoveel boeken die niet passen bij het overheidsnarratief citeer ik de bespreking even integraal en daar heb ik haar toestemming voor:

Beste Martijn, dankjewel voor je boek.Het kwam op het goede moment. Of het goede moment kwam toen ik je boek ging lezen, dat kan ook. Ik heb je eerder als ik jouw facebookposts en -reacties las wel eens ongeuit beschuldigd van cynisme. Ik kom daar graag op terug.

Nu ik jou gelezen heb vind ik je niet cynisch. Bij cynisme denk ik aan een geloof in leegte en zinloosheid (misschien is dat een vorm van nihilisme ook). Jij schrijft juist tegen die leegte. Ik versta je empathie, je medeleven met de mensen die het moeten stellen met zo veel middelmatigheid. Er is bij mij een opluchting gekomen door jouw directe ongecensureerde oprechtheid. Die zit er bij mij namelijk ook, alleen kan ik ook nogal de neiging hebben om voor herder te spelen, zoals jij ook een keer schreef in een reactie op een post van mij. Maar in het lieve vrede willen bewaren verloochen ik ook in zekere zin mijzelf. Wanneer ik eerlijk ben, ben ik zelf zo teleurgesteld in de middelmatigheid van literatuur, andere kunsten en onderwijs, dat het mij zo pijn doet dat ik er liever overheen kijk, doe alsof het aan mij ligt, “omdat ik niet zo kritisch, negatief en cynisch moet zijn”, zoals een stem in mijn hoofd mij dan vertelt. 

Ik begreep niet alles van wat je schreef, maar ik vind dat niet erg. Ik merk een intelligentie in mijzelf die ook gewoon niet genoeg is gevoed, én ik geloof ook dat er beperkingen zijn aan mijn intelligentie. In ieder geval versta ik je poëzie-vergelijkingen, en vind ik het een verademing om eens gedachten te lezen die anders zijn dan wat er tot nu toe via school en dergelijke in is gestampt. Ik snap dat met dat bloemkoolblad (het was toch een bloemkoolblad? zo heb ik het onthouden. In elk geval geen slablad, in geen geval een slablad) en ik snap dat met de oppervlakkigheid van veel poëzie.

Er is zo veel doen alsof in de mensenwereld en we zijn zo sterk in onszelf voor de gek houden. Je hebt mij weer aan het lezen gezet, het echte lezen, en facebook begint mij meer en meer te vervelen. Ik denk ergens zelfs dat de gestrooide hartjes en gedeelde mooie diepe uitspraken die ons een vaag gevoel van schijnhoop geven, dat die eigenlijk cynisch zijn. En ik geloof dat de leegheid van dat alles durven zien uiteindelijk komt vanuit én leidt naar de ervaring juist van rijkheid, volgevoelheid (om er maar even een poëtisch-achtig woord in te gooien) en magie.

Ariadne Verstegen

(Mooie woorden. Het was overigens…een boerenkoolblad, uit een gedicht van Ferenc Juhász. )

Het boek is hier te verkrijgen of in de betere boekhandel