Nawoord bij de bundel ‘Gedichten om te Lezen in het Donker’

Nawoord

‘Ieder establishment is dik in orde, maar dat van de Nederlandse literatuur spant ongetwijfeld de kroon: louter briljante dichtersgoden die zich inspannen om jonge honden en marginalen van prijzen en subsidies te voorzien en daartoe in kranten en op festivals aan deze mensen demonstreren hoe het dus niet hoort.

Geen wonder dat er geregeld akolieten opstaan die met dat zieke bedrijf iets te maken willen hebben. Maar dan zijn er twee mogelijkheden: of ze blijken inderdaad niet te weten hoe het hoort, of ze worden door de gevestigde orde, die wel van een robbertje euthanaseren houdt in genade omarmd en ingekapseld.’

Piet Gerbrandy, de Groene Amsterdammer

Bovenstaande is natuurlijk een in negatie geschreven beeld van de werkelijkheid, maar de lugubere matrixterm ‘ingekapseld’ staat evengoed in het origineel. De jasmijn van Jan Mankes op de omslag lijkt ook bijna een negatief: of beter gezegd het negatief van een negatief, op dat ene hele kleine groene blaadje na.

Het is dat blaadje waar we het van moeten hebben. Hoe kun je ingetogenheid combineren met het uitbundige van de natuur zelf – hoe kun je politiek lyrisch maken, en het lyrische politiek? Dan heb je het over een schier onmogelijke opgave. Toch lijk ik na de pure lyriek van Baah Baaah Krakschaap geleidelijk terug te keren naar een amalgaam waarin het begrijpelijke ingetogen straalt als nooit tevoren.

Na 51 jaren en 15 bundels nog nooit uitgenodigd voor een groot festival, nog nooit gevraagd voor een interview in een poëzieblad, nog nooit ook maar een greintje aandacht buiten het strikt noodzakelijke vanuit het ‘cultuurtje’ van toezichthouders. Zelfs toen ik bundels met 1cp-LSD verstuurde was dat geen poëzienieuws. Ik en Koenraad Goudeseune dienen als waarschuwing: dit gebeurt er met je als je kritisch durft zijn in een cultuur die overal van de angst aan elkaar kleeft rond een klein groepje psychopaten die als ‘too big to fail’ te boek staan in hun benepen paradijsje.

Tegenwoordig ben ik dus tot het inzicht weten komen dat ik blij mag zijn dat ik nog leef – werkend aan de biografie van Jonker besefte ik dat in een autopsie die langer dan 12 uur na haar dood is gedaan nog steeds behoorlijk veel alcohol in haar bloed werd gevonden. En dat haar biografe me niet kon vertellen aan welke pillen Ingrid verslaafd was.

Ik begon de geschiedenis nauwlettender te bekijken, en bemerkte dat er een bijzonder soort poëzie verscholen zat in de verhalen die overleven en ons weten te bereiken. In zo goed als elk verhaal van een te vroeg gestorven dichter speelt een hoogleraar een, tja hoe moet je het noemen? Een veel te
gewichtige rol. De literatuur is geen onderdaan van het onderwijs maar juist een alternatief en
er lijken krachten aan het werk die daarin op een wel heel verkrampte wijze geen heil zien.

Dat al die vroeg stervende dichters met hetzelfde script te maken krijgen deed me beseffen dat de prestatie die ik moest leveren om überhaupt tot zo’n dik oeuvre te komen bijna supernatuurlijk genoemd moet worden. Hoe kun je in zo’n omgeving nog doorgaan met schrijven, en is het mogelijk hier iets over op te tekenen dat de tegelijk ook past in het lyrische en filosofische dat eigen is aan mijn schrijfkunst? Kunnen in zo’n angstcultuur gedichten worden geschreven die daadwerkelijk politiek zijn?

Ik geloof dat het kan. Mijn anarchistische broeder Jan Mankes, veel te jong gestorven, kon zowel
ingetogen als uitbundig schilderen in hetzelfde beeld. Mankes zou een grote twintigste-eeuwse meester zijn geworden, maar die eeuw stond onder toezicht van enkele te weinig merkwaardige figuren.

Ik voorspel dat over 50 jaar iemand of iets mijn bundel Ginneninne weet ontdekken in de
Koninklijke Bibliotheek. Ik voorspel ook dat het minder waarschijnlijk deze bundel of een mens zal blijken.

Ik vroeg mijn dochter toen ze dertien was of ze beroemd wilde worden. ‘Nee,’ antwoorde ze ‘want als je beroemd bent ben je niet langer een vrij mens.’ Ik stond versteld van zoveel wijsheid op haar leeftijd. Ik had er beter aan gedaan dezelfde insteek te hebben – ik had nu eenmaal de hoop op een betere wereld nog niet compleet laten varen.

Martinus Benders, Mierlo, 20-09-2022

Post Views: 292

Over mij

Martijn Benders publiceerde zesentwintig boeken, waarvan achttien in het Nederlands. Door critici als Komrij en Gerbrandy is hij tot een van de grootste talenten van zijn tijd benoemd. Hij schreef ook drie filosofische werken waarvan eentje in het Engels over de Amanita Muscaria, de Vliegenzwam. Publicerend op het internationale podium van The Philosophical Salon kreeg hij ook internationaal erkenning als een van de meest bijzondere denkers van Nederland.

Boeken

Er bestaat een aanzienlijke groep linkse individuen die zich krachtig verzette tegen het heersende corona-verhaal, waaronder enkele van ‘s werelds vooraanstaande filosofen, zoals Agamben en Kacem. Dit standpunt werd echter sterk gecensureerd en in een kwaad daglicht gesteld door wat men ‘neocon-links’ of ‘woke-links’ noemt, als behorende tot iets dat enkel geassocieerd zou worden met wat zij als ‘extreemrechts’ beschouwen. In mijn boek bespreek ik de redenen achter deze acties, de onderliggende motieven, en hoe dit kenmerkend is voor een nieuwe vorm van fascisme die erop uit is om de macht permanent te grijpen.

Het middenstuk van het boek wijdt zich aan poëzie. Het bevat een prachtige selectie van gedichten uit het Middellandse Zeegebied, van dichters uit Turkije en Griekenland, die gevangen zijn genomen en gemarteld door het regime.

Het laatste deel van mijn boek is een manifest tegen het literaire nihilisme, zoals dat tot uiting komt in het Letterenfonds. Het onthult hoe dit fonds gedomineerd wordt door een groep christenen en ‘wokies’, wat onwenselijk is in een vrije samenleving.

“Amanita Muscaria – The Book of the Empress” is an exceptional work that establishes a benchmark in the realm of mycophilosophy. While one could perhaps categorize the book within the domain of Art History, such a classification would fail to do justice to its true essence. Primarily, this captivating text explores the evolution of humankind, making it a standout in its field.

Amanita Muscaria – The Book of the Empress – De Kaneelfabriek, 2023

Jij hebt geen tijd dit te lezen, maar dat is omdat je allang geen mens meer bent. Leefde er wel nog iets van de originele persoon in jou, de
oude mycelia van de kindertijd, dan zou je van dit boek heel wat opsteken, sterker nog zal het misschien met zijn magische kennis je meest nuttige bezit worden. Een boek over de menselijke fantasie, en
hoe deze in de ijzeren greep wist te raken van transdimensionale kakkerlakken. Voorts ook nog magische tips om je leven en je tijdsversnelling substantieel te verbeteren, en ook maakt M.H.H.Benders nog even luchtig gehakt van de hele Nederlandse literatuur, wat wil je nog meer!