Een open brief aan Buma Stemra, deel 1

Geachte Bumra,

Wellicht is het tijd om mezelf kort voor te stellen. Ik ben een Nederlandse dichter, tekstschrijver, componist en filosoof. Ik realiseer me dat ik niet veel weet over Buma. Wie neemt de beslissingen? Heeft het een verenigingsstructuur, een leiding? Ik wil graag drie zaken bespreken die naar mijn mening nadelig zijn voor alle muzikanten in Nederland. Ik zal de problemen bondig formuleren:

1. Soundcloud Dit jaar kreeg ik 80.000 streams op Soundcloud, maar ik ontving hiervoor geen enkele cent. Toen ik navraag deed, kreeg ik te horen dat ‘ik zelf de nummers had geüpload’ en dat ‘je bij Soundcloud kunt monetizen als je hen de distributie laat doen’. Dit is volgens mij onlogisch. Ik heb al een distributeur, maar die wordt door Soundcloud niet toegelaten op hun platform. Hierdoor word ik van inkomsten beroofd. Op YouTube, een vergelijkbaar platform, verdien je ook niets als je zelf iets uploadt, maar bij 1000 abonnees word je wel gemonetized. Soundcloud biedt niets van dit alles. Ze proberen je te dwingen hen als distributeur te kiezen. Hun ingewikkelde formulieren en stugge reacties maken duidelijk dat ze gratis je muziek willen draaien zonder te betalen. Ze laten andere distributeurs niet toe op hun platform, wat het verhaal absurd maakt. Het zou te begrijpen zijn als hun distributeurschap enkel voor Soundcloud zou zijn, maar ze pretenderen alle kanalen te bedienen. Als ik dus een nummer door Soundcloud laat distribueren, kan mijn echte distributeur dat niet doen. Zo worden muzikanten gedwongen te accepteren dat ze voor de streams op Soundcloud niets krijgen. Dit is onacceptabel.

Er moet een grens zijn waarna je wel verdient aan je muziek, zoals op YouTube. Hun platform moet alle distributeurs accepteren zodat ook zij kunnen bijhouden wat er wordt gedraaid. Als ze dit niet accepteren en het alleenrecht willen, dan moet dit gepaard gaan met een stevige vergoeding aan de muzikanten.

2. Spotify’s nieuwe regels Ook de nieuwe regels van Spotify, die vanaf april gelden, vormen een enorm probleem voor muzikanten wereldwijd. De logica dat je nummer eerst 1000 keer per jaar moet worden afgespeeld voordat ze betalen, is absurd en enkel bedoeld tot zelfverrijking. Een streamingplatform mag niet zomaar de regels wijzigen zonder dat belangenverenigingen als Buma Stemra in actie komen. Dit is willekeur, er is geen enkele rechtvaardiging voor het getal 1000. Het is onrechtvaardig naar muzikanten, en als we dit accepteren kan Spotify volgend jaar willekeurig het aantal verhogen naar 2000, 5000 of 10.000. Dit is een formule om eindeloos de winst te verhogen, ten koste van alle muzikanten. Dit is absoluut onacceptabel.

**

Zoals uit het bovenstaande blijkt, lijkt de markt een soort Wilde Westen(1), waarin streamingplatforms zelf de regels bepalen wat betreft vergoedingen aan muzikanten. Dit is bizar, want het spreekt het bestaansrecht van organisaties als Buma Stemra tegen. Als ik een restaurant zou hebben en zelf bepaal wat ik muzikanten betaal die daar worden gedraaid, zouden jullie dat ook niet accepteren. Het lijkt hier een typische ‘too big to take on’-constructie, wat bizar is, want juist hier is voor muzikanten echte winst te behalen.

**

• De radiodiscjockey die de hele dag eigen nummers draait Met de komst van A.I. is het belangrijk goed op de distributie te letten. Wat belet een radio-dj nu om de hele dag eigen nummers te draaien en zichzelf te verrijken ten koste van de inkomsten van muzikanten? Wij hebben de macht om hierop controle uit te oefenen aan de Nederlandse kant: niet door te controleren of een muzieknummer A.I. is – dat is technisch te lastig – maar wel door steekproeven te nemen of niet dezelfde eigenaar van muziek te vaak wordt gedraaid op elk radiostation. Ik weet niet of zulke controles nu al plaatsvinden, want ook vriendjespolitiek lijkt me een issue bij radio. Met de komst van A.I. muziek wordt de kat wel erg op het spek gebonden, dus is het belangrijk hier voor muzikanten op te komen.

Dit zijn in het kort de drie punten die naar mijn mening muzikanten en tekstschrijvers benadelen in Nederland. Omdat ik niet weet wat de besluitvormingsstructuur binnen Buma is, stuur ik jullie deze brief in de hoop dat jullie tot de juiste actie zullen overgaan. Als het aan mij lag, zou ik tegen Soundcloud en Spotify een rechtszaak beginnen wegens structurele benadeling van Nederlandse muzikanten.

Ik hoor graag van jullie en sta ook met plezier ter beschikking om jullie verder te helpen.

En nu ik er nog even over nadenk vind ik eerlijk gezegd dat het hele ideetje dat als je zelf iets upload of instuurt je niet betaald hoeft te worden voor streams aan alle kanten juridisch rammelen, want als ik iets zelf naar de radio stuur en het wordt dan gedraaid krijg ik toch ook gewoon betaald? Je kunt niet steeds andere regels hanteren voor vergelijkbare situaties.

Het is logica van het kaliber ‘die muziek in mijn restaurant werd door een klant zelf opgezet dus hoef ik niet betalen’ – het lijkt erop dat Buma Stemra de grote streamingplatforms veel coulanter behandeld dan ze een restaurant zouden doen, en dat is eigenaardig, want het is absoluut niet in het belang van de muzikant.

Streaming is streaming. Het wordt tijd voor ons muzikanten om een stevige vuist te maken naar de industrie.

Met vriendelijke groet,

Martijn Benders

(1) Maar dat ‘Wilde Westen’ is inmiddels al vijfentwintig jaar oud, dat is mij een beetje te oud om nog te doen alsof het gebrek aan deugdelijke regels aan nieuwsigheid te wijten zou zijn.