Wij leven in tijden waarin schade aan receptoren door het overmatig gebruik van drugs of medicijnen schering en inslag is. Vooral mensen met de diagnose ADHD die voortdurend chemisch aangepaste speed gebruiken (Ritalin, Concerta), of daadwerkelijke cocaïne- of methamfetamine gebruikers, lopen een groot risico op uitputting van hun dopamine-receptorencircuit: de receptoren worden na verloop van tijd steeds ongevoeliger, wat betekent dat ze letterlijk meer van alles nodig hebben om nog maar het gevoel van ‘beloning’ te kunnen ervaren. Dit heeft een enorme reeks gevolgen:
Schade aan dopamine-receptoren of het beloningscircuit in de hersenen kan leiden tot een scala aan neurologische en psychiatrische aandoeningen, die de stemming, motivatie en het vermogen om plezier te ervaren beïnvloeden. Dopamine is een cruciale neurotransmitter betrokken bij beloning, motivatie, geheugen, aandacht en zelfs het reguleren van lichaamsbewegingen. Het beloningscircuit, met name de mesolimbische route, speelt een cruciale rol in het gevoel van genot en versterking, en beïnvloedt gedragingen die noodzakelijk zijn voor overleving, zoals eten en reproductief gedrag. Wanneer dit systeem beschadigd of ontregeld is, kan dit aanzienlijke gevolgen hebben:
Verminderd Vermogen om Plezier te Ervaren (Anhedonie)
Anhedonie, het onvermogen om plezier te voelen bij normaal plezierige activiteiten, is een veelvoorkomend symptoom van schade aan dopamine-receptoren of disfunctie in het beloningscircuit. Het wordt vaak waargenomen bij depressie, schizofrenie en andere psychiatrische aandoeningen.
Verminderde Motivatie en Apathie
Schade aan de dopaminebanen kan leiden tot een gebrek aan motivatie of interesse in alledaagse activiteiten. Mensen kunnen het moeilijk vinden om taken te beginnen of af te maken, een toestand die vaak wordt aangeduid als apathie. Dit gebrek aan aandrijving is niet noodzakelijkerwijs gerelateerd aan depressie, maar eerder aan de verminderde beloning of versterking die van activiteiten wordt verkregen.
Cognitieve Stoornissen
Dopamine speelt een sleutelrol in de cognitie, inclusief aandacht, uitvoerende functie en geheugen. Schade aan dopamine-receptoren kan leiden tot moeilijkheden bij het concentreren, plannen en problemen oplossen, wat de algehele cognitieve prestaties beïnvloedt.
Stemmingsstoornissen
Ontregeling van het dopaminesysteem wordt geïmpliceerd bij verschillende stemmingsstoornissen, waaronder depressie en bipolaire stoornis. Een onbalans in de dopamine-niveaus kan de emotionele regulatie en stabiliteit beïnvloeden.
Verslavend Gedrag
Het beloningscircuit is centraal in de ontwikkeling van verslaving. Schade of ontregeling in dit systeem kan leiden tot een verhoogde vatbaarheid voor verslaving of terugval bij herstellende individuen. De hersenen kunnen stoffen of gedragingen zoeken die kunstmatig dopamine-afgifte stimuleren om te compenseren voor de verminderde functie van het beloningssysteem.
Bewegingsstoornissen
Naast het beloningssysteem is dopamine cruciaal voor de motorische controle. Schade aan dopamine-producerende gebieden van de hersenen, zoals bij de ziekte van Parkinson, leidt tot motorische symptomen, waaronder trillingen, stijfheid, bradykinesie (bewegingstraagheid) en posturale instabiliteit.
Psychiatrische Stoornissen
Schizofrenie en andere psychotische stoornissen zijn gekoppeld aan afwijkingen in de dopamine-signalering. Overmatige dopamine-activiteit in bepaalde hersengebieden kan bijdragen aan psychotische symptomen zoals hallucinaties en waanideeën, terwijl verminderde activiteit in andere gebieden kan worden gerelateerd aan negatieve symptomen zoals terugtrekking en gebrek aan emotie.
Risiconemend en Impulsief Gedrag
Veranderingen in het beloningscircuit kunnen leiden tot verhoogde impulsiviteit en risiconemend gedrag. Individuen kunnen moeite hebben met het inschatten van de lange termijn gevolgen van hun handelingen, wat leidt tot keuzes die onmiddellijke beloningen prioriteren boven potentiële risico’s.
Samenvattend spelen dopamine-receptoren en het beloningscircuit een cruciale rol in verschillende aspecten van menselijk gedrag en cognitie. Schade of disfunctie in deze gebieden kan diepgaande effecten hebben op iemands levenskwaliteit, wat het belang van het onderhouden van een gezond dopaminesysteem voor algeheel welzijn benadrukt.
Wat kunt u hieraan doen?
Als u stimulerende middelen voorgeschreven heeft gekregen door de farmaceutische industrie om de focus in academische omgevingen te verbeteren en u nu kampt met schade aan het dopamine-receptorcircuit, lijkt de situatie inderdaad uitdagend.
Een voorstel is de legalisering van de coca- en khatplanten. In tegenstelling tot hun verwerkte tegenhangers, vertonen de natuurlijke vormen van deze planten mildere effecten en zouden ze, naar men kan beargumenteren, therapeutische voordelen kunnen bieden. Deze planten zijn eeuwenlang gebruikt door diverse culturen, wat suggereert dat er een meer evenwichtige en harmonieuze interactie is met de menselijke fysiologie. Het idee is dat als deze planten toegankelijker zouden zijn, individuen ze mogelijk persoonlijk zouden kunnen cultiveren, waardoor de afhankelijkheid van synthetische farmaceutica mogelijk wordt verminderd. Het is echter belangrijk om de complexe maatschappelijke en economische dynamiek die speelt bij de regulering en commercialisering van deze stoffen te erkennen.
Het bredere probleem aanpakken biedt geen snelle oplossingen voor het herstel van schade aan het dopamine-receptorcircuit. Een holistische benadering, te beginnen met veranderingen in het dieet, kan enige voordelen bieden. Het wordt voorgesteld om een verscheidenheid aan paddenstoelen in het dieet op te nemen als een mogelijke manier om neurologische gezondheid en herstel te ondersteunen. Mijn boek, “Amanita Muscaria – het Boek van de Keizerin,” verkent hoe de Amanita-paddenstoel, onder andere, kan worden gebruikt om oprechte ontspanning te bevorderen, een cruciaal aspect van geestelijk welzijn.
De vervolgstappen zouden variëren op basis van individuele symptomen en onderliggende aandoeningen. Een belangrijke aanbeveling is om activiteiten of substanties te vermijden die de neurotransmitter-receptorcircuits verder kunnen belasten of beschadigen, in het bijzonder die welke dopamine en serotonine betreffen, aangezien hun juiste werking essentieel is voor emotionele en psychologische gezondheid.
In essentie omvat het navigeren naar herstel een zorgvuldige, gepersonaliseerde benadering, met de nadruk op natuurlijke en holistische strategieën waar mogelijk.
De grafiek illustreert de hypothetische relatie tussen de afname van waterinsectenpopulaties en de toename van waterverontreinigingsniveaus door medicijnen in de loop van de tijd. Naarmate het niveau van verontreiniging in waterlichamen stijgt, is er een opvallende afname van de insectenpopulatie-index, wat wijst op een potentieel negatieve impact van farmaceutische verontreinigingen op aquatische ecosystemen.
Waterinsecten zijn van essentieel belang in de ecologische keten; hun vernietiging zal een rampzalige invloed hebben op zowel ecologie als klimaat. Is het niet ironisch dat deze ‘oorlog tegen drugs’ daadwerkelijk een van de ergste oorzaken van klimaatverandering is geworden, en toch wordt het door niemand zelfs maar genoemd? Het is werkelijk de vlinder op het water, dames en heren.
Een engelstalige versie van dit artikel verscheen op mijn substack. Abonneer je om je hersenen te voeden met echt goede artikelen!